Natuurlijk zijn verkiezingen, op welk niveau dan ook, het hoogtepunt van het democratische proces. Statenlid Roy Pruisscher windt er geen doekjes om. "De verkiezingen voor de Provinciale Staten zijn hét moment waarop je als inwoner van -in ons geval Drenthe- jouw bestuur kan kiezen. Dat kunnen wij in onze provincie Drenthe in alle vrijheid. Een mooi gegeven." Een gegeven dat bij veel inwoners bekend is. Minder bekend is het feit dat ook na de Provinciale Statenverkiezingen de inwoner invloed kan uitoefenen op de Drentse politiek. Onder deze mogelijkheden bevindt zich het agenderingsrecht. Pruisscher: "Via het agenderingsrecht kunnen inwoners van Drenthe, die 16 jaar of ouder zijn, een onderwerp op de agenda van Provinciale Staten plaatsen."
Roy Pruisscher (29) is in het dagelijks leven jurist en bestuurskundige. "In die hoedanigheid ben ik ook de politiek ingerold", vertelt hij. "Het begint met een keertje meelopen en voordat je het weet ben je verkocht. Ik zet mij graag in voor een rechtvaardige samenleving, waarin er eerlijke kansen zijn voor iedereen." Als jong Statenlid zag Pruisscher dat veel inwoners niet echt warm lopen voor de Provinciale Statenverkiezingen. "Laten we daar dan ook niet omheen draaien", zegt hij. "Kijkend naar de verkiezingsopkomst moet je concluderen dat daar winst is te behalen. Je wilt toch dat zoveel mogelijk inwoners de gang naar de stembus maken." Het Drents bestuur is er voor elke Drent, dus zou de politiek ook een handreiking moeten doen naar de inwoners, aldus Pruisscher, die graag de betrokkenheid van Drenten bij de Drentse politiek ziet groeien.
Werkgroep 'Veranderende samenleving'
Om dat te bewerkstelligen is in 2017 de werkgroep 'Veranderende samenleving' in het leven geroepen. Deze werkgroep, met Roy Pruisscher als voorzitter, werkt nauw samen met de griffie van het Drents Parlement, om de Drentse politiek dichterbij de Drentse samenleving te brengen. Statengriffier Simone Buissink vertelt: "Toen ik in 2010 binnenkwam als griffier was dat ook de opdracht: bestuur en samenleving dichter bij elkaar brengen. Enerzijds de Drentse politiek beter zichtbaar maken in Drenthe en de Statenleden meer positie geven. Anderzijds spelen in de samenleving veel zaken. We gaan anders met elkaar om. Het is voor het draagvlak van het Drents parlement van groot belang goed geïnformeerd te zijn. Mensen moet zich in besluiten kunnen herkennen. Daar kan de griffie bij ondersteunen, bijvoorbeeld door het doen van onderzoek en de ontwikkeling van nieuwe instrumenten." Het samenstellen van deze werkgroep in 2017 past goed in het plaatje dat Buissink bij haar aantreden voor ogen had.
Bruggen bouwen
Er moeten bruggen worden gebouwd, zijn Pruisscher en Buissink het eens. "Het aanhalen van de banden tussen de Drentse politiek en de inwoners zorgt ervoor dat de kwaliteit van het democratisch proces wordt verhoogd", stelt Pruisscher. "Als je inwoners bij de besluitvorming betrekt en ook zelf belangrijke punten of ideeën laat inbrengen, dan creëer je meer betrokkenheid. En dat zien we graag. Want nogmaals, het Drents bestuur is er voor elke Drent."
Om die spreekwoordelijke bruggen te bouwen komt de Statengriffie regelmatig met nieuwe ideeën, activiteiten en evenementen. Buissink: "Dat de Statenleden werkbezoeken afleggen is algemeen bekend. Zij bezoeken bedrijven en organisaties waar zij zich laten informeren over hetgeen er leeft en waar deze bedrijven, organisaties en dus mensen tegenaan lopen. Minder bekend is dat Statenleden zo nodig ook de straat op gaan om informatie op te halen." Buissink noemt de zoektocht naar de nieuwe commissaris van de Koning. "Daarvoor zijn we letterlijk de straat op gegaan, om op te halen hoe 'Drenthe' daarover denkt, wat voor iemand mensen als commissaris zouden willen. In Emmen hebben de Statenleden met mensen op de markt gesproken en gevraagd: "Wat vind jij?" en "Waar moet de nieuwe commissaris aan voldoen?" Gedurende de dag bleek dat mensen het prettig vinden om in een tijdperk waarin steeds meer digitaal gebeurt, ook persoonlijk benaderd te worden."
Drenthe in Debat
Statenleden die eropuit trekken is slechts één van de pijlers onder het bouwen van nieuwe bruggen. Toen Simone Buissink in 2010 de positie van Statengriffier kreeg, nam zij het voortouw om stap voor stap de Statengriffie door te ontwikkelen en de ondersteuning van het Drents parlement op andere leest te schoeien. Onderzoekers werden onderdeel van de griffie en peilen met regelmaat wat er leeft in de Drentse samenleving. "Onderzoekers van de griffie zijn onafhankelijk en onpartijdig", stelt Buissink. "Zij kijken vanuit meerdere perspectieven naar informatie, kunnen andere invalshoeken innemen en weten zo de Statenleden optimaal en uitgebreid te informeren. Coalitie én oppositie, groot en klein, want de griffie werkt voor alle twaalf partijen die vertegenwoordigd zijn in het Drents Parlement."
Daarnaast worden inwoners actief uitgenodigd om mee te denken met de Drentse politiek. Soms letterlijk, zoals bij de 'Gast van de Staten', waarbij inwoners worden verwelkomd om een Statenvergadering bij te wonen. Zij krijgen een rondleiding in het provinciehuis en worden door Statenleden, die voor de gelegenheid optreden als gastheer of – vrouw, bijgepraat over de rol van het Drents Parlement, het werk van Statenleden en kunnen met eigen ogen de Drentse politiek in actie zien. Buissink: "Ook richten wij ons op jongeren. Onze toekomst. Regelmatig ontvangen wij schoolklassen in het provinciehuis en spelen wij met deze jongeren het Provinciespel. Daarbij leren zij debatteren en krijgen ze een praktisch inkijkje in hoe politiek nu eigenlijk werkt."
Een andere succesvolle activiteit is 'Drenthe in Debat'. Een terugkerend evenement waarbij Drenten met elkaar in debat gaan over actuele onderwerpen. "Met veel Statenleden als aandachtig toeschouwer", aldus Pruisscher. "Als Statenlid haal ik veel uit deze debatten tussen Drenten uit alle geledingen van de samenleving. Als je het hebt over bruggen bouwen, over politiek en samenleving met elkaar verbinden, dan kan je 'Drenthe in Debat' zien als een goede aangelegenheid waarbij Statenleden en inwoners met elkaar in gesprek komen."
Agenderingsrecht
Bruggen bouwen en verbinden. Er wordt hard gewerkt om de banden met de inwoners aan te halen en te verstevigen. Daarbij hoort ook invloed, vindt Buissink. "Natuurlijk waren er al mogelijkheden om als inwoner invloed uit te oefenen op het Drents Parlement en de Statenleden. Inwoners kunnen zich melden als ze willen inspreken op een agendapunt, ze kunnen bellen of mailen met Statenleden, de informatie daarvoor staat op de website, en ze kunnen contact opnemen met de Statengriffie." Ook kunnen ze een brief schrijven of mailen, welke dan als ingekomen stuk naar de Statenleden wordt gemaild én vervolgens ook deel uitmaakt van de volgende vergadering van het Drents Parlement, vult Pruisscher aan.
Daarbovenop komt het agenderingsrecht. "Tig inwoners van Drenthe zitten met -voor hun- dringende zaken", aldus Pruisscher. "Zaken die hun bezig houden, waar ze mee zitten of iets mee moeten dan wel willen. Waarom zouden die zaken niet op de agenda van Provinciale Staten kunnen?" En dat kan tegenwoordig vrij gemakkelijk gerealiseerd worden, schetst Pruisscher. "Inwoners van deze provincie, die 16 jaar of ouder zijn én 400 medestanders weten te vinden mogen hun project, plan, regel of punt van aandacht -en daar valt bijna alles onder- op de agenda van het Drents Parlement zetten."
Lage drempels
Statengriffier Buissink verduidelijkt dat 400 medestanders veel lijkt, maar dat dat alleszins meevalt. "Ook hier hebben we de drempels zo laag mogelijk gemaakt", vertelt ze. "Via de website van het Drents Parlement (*) kunnen inwoners hun idee aandragen en ook direct delen op hun eigen sociale kanalen." Zo is de drempel van het huis-aan-huis lopen, om te vragen voor een handtekening en steun, weggenomen. In het digitale tijdperk is het mogelijk om handtekeningen en steunbetuigingen digitaal, via de website te verzamelen. Zo kun je bijvoorbeeld mensen uit je sportclub of wijkvereniging bij je initiatief betrekken. Buissink: "Vroeger waren er best veel belemmeringen om iets op de agenda te krijgen. Die wilden we wegnemen en dat is goed gelukt. Tegenwoordig werken we volgens het principe 'Ja, mits' in plaats van 'Nee, tenzij'. Feitelijk komt het erop neer dat elk idee of punt met een serieuze insteek dat niet recent al aan de orde kwam geagendeerd worden."
Geen getreuzel
En daarbij past geen getreuzel of oponthoud, stellen zowel de Statengriffier als het Statenlid. "Zodra een idee of punt 400 medestanders heeft controleren we of de gegevens betrouwbaar zijn", vertelt Buissink. "Zo ja, dan komt de griffie direct in actie en gaat er zo spoedig mogelijk een voorstel naar het presidium." Het presidium bestaat uit de fractievoorzitters van de twaalf partijen die vertegenwoordigd zijn in het Drents Parlement, aangevuld met de voorzitter en vicevoorzitter van de Staten. Die laatste zit het presidium voor. Zij zullen het punt op de agenda van de eerstvolgende vergadering van het Drents Parlement zetten.
Voor de initiatiefnemer een spannend moment, want in de Statenzaal wordt het punt vervolgens behandeld. "Daar bereiden we de initiatiefnemer goed op voor", belooft Buissink. "Als de wens er is om in te spreken of een kleine presentatie te geven om het ingebrachte punt te verduidelijken, dan helpen we daar graag bij." En daarna? "Daarna treedt het democratische proces in werking", vervolgt Pruisscher. "Dan beslissen de Staten over het onderwerp. Als een meerderheid voor is, dan mag het college van Gedeputeerde Staten er mee aan de slag om het idee of punt te realiseren. Als blijkt dat het initiatief niet echt bij de provincie hoort, maar bijvoorbeeld bij een gemeente of andere organisatie, dan sturen de Staten het door naar deze organisatie met desgewenst een aanbeveling. Inzet is dat de inwoner ervaart: 'Er wordt naar mij geluisterd.' En dat de Staten het signaal vanuit de Drentse samenleving oppakken. Want alleen dan bouw je succesvol bruggen tussen de politiek en de samenleving", besluit Pruisscher.
Voor meer informatie over het agenderingsrecht én het inbrengen van een project, plan, regel of punt van aandacht kunt u terecht op www.drentsparlement.nl/agenderingsrecht. Ook kunt u contact opnemen met de Statengriffie over dit onderwerp voor uitleg over de procedure en de mogelijkheden.
Jongeren hebben de toekomst
Vanaf 18 jaar hebben jongeren de stemgerechtigde leeftijd bereikt en mogen zij zelf naar de stembus. Toch kiest het Drents Parlement er voor om jongeren vanaf 16 jaar de mogelijkheid te bieden om gebruik te maken van het agenderingsrecht. "Een bewuste keuze", duidt Roy Pruisscher. "Het agenderingsrecht is ons eigen ding. Daar gaan de Staten zelf over. Jongeren hebben vaak gewoon goede ideeën, hebben andere invalshoeken. Daarom betrekken we deze doelgroep er graag bij. Wij nemen jongeren zeer serieus." De woorden van Pruisscher passen in het totale plaatje. Want naast het bieden van de mogelijkheid om ideeën te agenderen is het Drents Parlement ook bezig met het opzetten van een jongerenraad. "Je ziet dat een aantal gemeenten hier al mee bezig is", weet Pruisscher. "Dat juichen wij toe. Sterker nog, wij zien zelf ook graag een jongerenraad met daarin jongeren uit onze hele provincie die met elkaar overleggen en vertellen welke kant zij vinden dat wij op moeten. Zij zijn de toekomst. Dus laten we mét jongeren praten in plaats van over jongeren."